โคลงสี่สุภาพ ตำราไม้ดัดไทย

พระบาทบรมนารถเจ้า	จอมสยาม
ทรงแบบไม้ดัดงาม	เรียบร้อย
ขบวนดัดคัดจัดตาม	กรุงเก่า มาแฮ
โปรดแบบบรรยายถ้อย	ถูกแล้วเกณฑ์หา
@  กรมหลวงพิทักษ์สร้อย	มนตรี ทรงเฮย
เขนกับญี่ปุ่นที	ป่าข้อม
หกเหียนพับดัดดี	ถวายเทียม แบบแฮ
สิบเอ็ดกิ่งพริ้งพร้อม	แยกใช้กิ่งสาม
@ พระด้วงรองบาทไท้	กรมหลวง
ฝึกหัดสันทัดปวง	ปลูกแก้
แสดงบอกบ่หันหวง	สอนหัด ชินเฮย
จึงประจักษ์เหตุแท้	ท่านอ้างออกองค์
@  ไม้ขบวนวาดเอี้ยว	วงเวียน ต้นนา
ตอต่ำตัดเรือนเจียน	เรียบร้อย
ที่กิ่งชอบใช้เนียน	สนิทช่อง ไฟแฮ
ทรงพุ่มชิดเชิดช้อย	ช่องชั้นจังหวะวาง
@  ฉากแบบโคนทอดน้อย	หนึ่งงาม
ที่คดคบขดตาม	หักค้อม
ตอย่อกิ่งต่อสาม	สมแบบ เดิมนอ
ต้นขอเค้ากิ่งย่อม	อย่าซ้ำเสียคม
@  หกเหียนเห็นดัดคู้	คัดทับ
ตอเพล่เร่เรือนรับ	ลอดพริ้ว
ที่ยอดทอดทวนทับ	ทบกิ่ง กลแฮ
ดูดุจหมัดมวยงิ้ว	ผงาดง้ำผงกหงาย
@  ไม้เขนเบนกิ่งท้าย	ทวนลง
โคนปุ่มภูค้นตรง	เกร่อเก้อ
ที่ยอดทอดหวนหง	เห็นขด คู้แฮ
ดุจมฤคเหลียวชะเง้อ	ชะโงกเงื้อมมาหลัง
@  ป่าข้อมโคนปุ่มต้น	ตามตรง
คบแยกสามกิ่งจง	จัดเก้า
จังหวะระยะวง	เวียนรอบ กลมแฮ
จัดช่องไฟให้เท่า	ส่วนต้นตัดเรือน
@  ไม้ญี่ปุ่นรวมทั้ง	กำมะลอ
ตลกรากเอนชายมอ	มากใช้
ท่วงทีที่ขันพอ	พูมตลก
คงกิ่งจัดจังหวะได้	ช่องพร้อมเรือนเสมอ
@  เก้าชนิดนับชื่ออ้าง	ออกนาม ไม้เฮย
โดยบุราณเรียกตาม	ต่อถ้อย
คิดดัดแต่งตัดงาม	คงเงื่อน นั้นนา
พอประจักษ์นามน้อย	เนื่องไม้มีเดิม
@  ขุนท่องสือเก่าแจ้ง	จำถนัด
ลิขิตโคลงไม้ดัด	แต่งไว้
เคยฝึกเล่นโดยจัด	จวบพระ ด้วงนา
เพื่อจักดัดคงไว้	ดุจถ้อยกลอนแถลง
@ ผู้มีวิริยะพร้อม	เพลินเพียร
เย็นกระมลเนาเนียร	เนิ่นแท้
เล่นดัดตัดแต่งเจียน	จัดพุ่ม เรือนเฮย
โดยประณีตนับแท้	ท่านนั้นจิตรเสมอ
@  ทำจนกลบบาทได้	นับถือ
จึงจักชมฝีมือ	แม่นไม้
แผลบาดอุจาดคือ	รอยตัด คงนอ
เป็นที่ตำหนิได้	คัดค้านคำฉิน
@  พระบัณฑูรโปรดไม้	นามเขน
กับป่าข้อมชายเอน	ออกตั้ง
โรงหุ่นแต่งทุกเวร	วางเทียบ งามแฮ
สมฉากสมเขาทั้ง	เทียบพื้นไพรระหง
@  กรมพระพิพิธได้	ทรงมา
กรมพระพิทักษ์หา	เช่นบ้าง
เอนชายป่าข้อมตรา	ตรงชื่อ เดิมเฮย
พอประจักษ์จิตรอ้าง	ออกให้เห็นพยาน
@ ไม้ขบวนฉากแบบทั้ง	สองชนิด
ในพระราชวังสถิตย์	เกิดพร้อม
พระบาทพระนั่งเกล้าสฤษฎิ์	รังรุกข์ ไว้นา
มาบัดนี้ทรงสร้อม	แทรกฟื้นพรรคขบวน
@ หกเหียนฉากแบบนี้	นานสูญ
เพราะบ่เห็นสมบูรณ์	เริศร้าง
สุดงามสุดยากปูน	ปานเช่น กันแฮ
สองรุกข์แถวบางช้าง	เชิดคล้ายพอแปลง
@ รอบกลมกว้างต้นคลี่	ยาววัด
สี่ส่วนประจงตัด	แต่งได้
ตอสองส่วนเสร็จชัด	ชาม่อ หมายเฮย
พับท่อนหนึ่งสองให้	หักรู้ส่วนเดิม
@ ขาดตัววัดหยั่งพื้น	พูนดิน บนเฮย
พับสี่ปันสองจิน	ตนะไว้
เป็นตอต่ำพอผิน	ผันเล่น แลพ่อ
ทีดัดหนึ่งสองให้	หักซ้ำส่วนเดิม
@  ดูงามจังหวะคล้อง	ฉันใด
บิดผลักหักเพล่ไผล	ไพล่พลิ้ว
ทีแรงท่าเพลงไถล	ถลาเผ่น โผนแฮ
หงายหมัดซัดมวยงิ้ว	ชะโงกเอี้ยวอาจถลา
@ ที่ยอดหวนหกให้	เห็นแรง
ทีกิ่งสอดพลิกแพลง	เพลี่ยงต้น
ทีเรือนตัดเรือนแสดง	ดุจกระ ทุ่มเฮย
ทีวัดจังหวะค้น	คิดเท้าต้นเสมอ
@  เขียนไว้หวังวัดเค้า	ควรตรอง
ฝึกหัดดัดดูลอง	เล่ห์นั้น
กะคงหนึ่งสองสอง	สมเหตุ ใช้นา
กิ่งสิบเอ็ดคาดคั้น	คิดไม้หกเหียน