กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี

ทำไมต้องเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยี

กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีเป็นกลุ่มสาระที่ช่วยพัฒนาให้ผู้เรียน                      มีความรู้  ความเข้าใจ   มีทักษะพื้นฐานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต    และรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง     สามารถนำความรู้เกี่ยวกับการดำรงชีวิต   การอาชีพ  และเทคโนโลยี  มาใช้ประโยชน์ในการทำงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และแข่งขันในสังคมไทยและสากล   เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ   รักการทำงาน  และมีเจตคติที่ดีต่อการทำงาน   สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างพอเพียง                 และมีความสุข 

เรียนรู้อะไรในการงานอาชีพและเทคโนโลยี

                  กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี  มุ่งพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวม  เพื่อให้มีความรู้ความสามารถ  มีทักษะในการทำงาน   เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพและการศึกษาต่อ               ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีสาระสำคัญ  ดังนี้ 

·       การดำรงชีวิตและครอบครัว   เป็นสาระเกี่ยวกับการทำงานในชีวิตประจำวัน  ช่วยเหลือตนเอง   ครอบครัว   และสังคมได้ในสภาพเศรษฐกิจที่พอเพียง   ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม   เน้นการปฏิบัติจริงจนเกิดความมั่นใจและภูมิใจในผลสำเร็จของงาน  เพื่อให้ค้นพบความสามารถ  ความถนัด และความสนใจของตนเอง

·      การออกแบบและเทคโนโลยี   เป็นสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวกับการพัฒนาความสามารถของมนุษย์อย่างสร้างสรรค์   โดยนำความรู้มาใช้กับกระบวนการเทคโนโลยี    สร้างสิ่งของ  เครื่องใช้  วิธีการ  หรือเพิ่มประสิทธิภาพในการดำรงชีวิต

·      เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร  เป็นสาระเกี่ยวกับกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ   การติดต่อสื่อสาร  การค้นหาข้อมูล   การใช้ข้อมูลและสารสนเทศ    การแก้ปัญหาหรือการสร้างงาน  คุณค่าและผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

·      การอาชีพ    เป็นสาระที่เกี่ยวข้องกับทักษะที่จำเป็นต่ออาชีพ   เห็นความสำคัญของคุณธรรม  จริยธรรม  และเจตคติที่ดีต่ออาชีพ  ใช้เทคโนโลยีได้เหมาะสม   เห็นคุณค่าของอาชีพสุจริต   และเห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ

สาระและมาตรฐานการเรียนรู้

สาระที่ 1   การดำรงชีวิตและครอบครัว                                                                                                                  

มาตรฐาน ง1.1 เข้าใจการทำงาน  มีความคิดสร้างสรรค์  มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะ                     การจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา  ทักษะการทำงานร่วมกัน   และทักษะ              การแสวงหาความรู้    มีคุณธรรม    และลักษณะนิสัยในการทำงาน  มีจิตสำนึก              ในการใช้พลังงาน  ทรัพยากร  และสิ่งแวดล้อมเพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัว

สาระที่ 2   การออกแบบและเทคโนโลยี                                                                                                                   

มาตรฐาน ง 2.1      เข้าใจเทคโนโลยีและกระบวนการเทคโนโลยี  ออกแบบและสร้างสิ่งของเครื่องใช้ หรือวิธีการ ตามกระบวนการเทคโนโลยีอย่างมีความคิดสร้างสรรค์  เลือกใช้เทคโนโลยีในทางสร้างสรรค์ต่อชีวิต  สังคม  สิ่งแวดล้อม  และ

                              มีส่วนร่วมในการจัดการเทคโนโลยีที่ยั่งยืน                                                                     

สาระที่ 3    เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร                                                                                                 

มาตรฐาน ง 3.1    เข้าใจ  เห็นคุณค่า  และใช้กระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบค้นข้อมูล การเรียนรู้  การสื่อสาร  การแก้ปัญหา การทำงาน และอาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล  และมีคุณธรรม

สาระที่ 4    การอาชีพ                                                                                                                                                   

มาตรฐาน ง 4.1      เข้าใจ มีทักษะที่จำเป็น  มีประสบการณ์  เห็นแนวทางในงานอาชีพ  ใช้เทคโนโลยีเพื่อพัฒนาอาชีพ   มีคุณธรรม  และมีเจตคติที่ดีต่ออาชีพ

คุณภาพผู้เรียน

                จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6

                ·   เข้าใจวิธีการทำงานเพื่อการดำรงชีวิต สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะ                 การทำงานร่วมกัน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา และทักษะการแสวงหาความรู้ ทำงานอย่างมีคุณธรรม และมีจิตสำนึกในการใช้พลังงานและทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน

                ·    เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างเทคโนโลยีกับศาสตร์อื่นๆ วิเคราะห์ระบบเทคโนโลยี                   มีความคิดสร้างสรรค์ในการแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการ   สร้างและพัฒนา สิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการ ตามกระบวนการเทคโนโลยีอย่างปลอดภัยโดยใช้ซอฟท์แวร์ช่วยในการออกแบบหรือนำเสนอผลงาน วิเคราะห์และเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับชีวิตประจำวันอย่างสร้างสรรค์ต่อชีวิต  สังคม   สิ่งแวดล้อม  และมีการจัดการเทคโนโลยีด้วยวิธีการของเทคโนโลยีสะอาด

                  ·    เข้าใจองค์ประกอบของระบบสารสนเทศ  องค์ประกอบและหลักการทำงานของคอมพิวเตอร์ ระบบสื่อสารข้อมูลสำหรับเครือข่ายคอมพิวเตอร์  คุณลักษณะของคอมพิวเตอร์                    และอุปกรณ์ต่อพ่วง   และมีทักษะการใช้คอมพิวเตอร์แก้ปัญหา เขียนโปรแกรมภาษา พัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์  ใช้ฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์   ติดต่อสื่อสารและค้นหาข้อมูลผ่านอินเทอร์เน็ต                           ใช้คอมพิวเตอร์ในการประมวลผลข้อมูลให้เป็นสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศนำเสนองาน และใช้คอมพิวเตอร์สร้างชิ้นงานหรือโครงงาน

                  ·   เข้าใจแนวทางสู่อาชีพ  การเลือก และใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมกับอาชีพ                              มีประสบการณ์ในอาชีพที่ถนัดและสนใจ   และมีคุณลักษณะที่ดีต่ออาชีพ

..

บอนไซ คือ ศิลปะการย่อส่วนของต้นไม้  โดยจำลองจากต้นไม้ใหญ่ตามธรรมชาติ ให้มาอยู่ในกระถางที่เล็กและบาง โดยย่อส่วนอย่างสมดุลได้สัดส่วน ร่วมทั้งมีรายละเลียดของกิ่ง การเลี้ยงบอนไซเป็นการผสมผสานด้วยศาสตร์หลายแขนง เช่น ศิลปะ  วิทยาศาสตร์ เกษตรกรรม บอนไซเป็นไม้ที่มีอายุยืนยาว ผู้เลี้ยงสามารถตกทอดเป็นมรดกสู่ลูกหลานต่อไปได้ ซึ่งในประเทศญี่ปุ่นมีอายุถึง 700 ปี ปัจจุบันกลายเป็นสมบัติของชาติซึ่งหามูลค่ามิได้ ผู้เขียนเริ่มขุดต่อบอนไซขาย มาตั้งแต่ พ.ศ.2518 โดยนำไม้ที่ขุดมาได้ไปขายที่คลองหลอด  ต่อมาได้ย้ายมาขายที่สวนจตุจักร จึงได้เริ่มเลี้ยงบอนไซ และยึดเป็นอาชีพตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน.. ในระยะเริ่มแรกของการประกวดบอนไซ ประมาณปี พ.ศ.2518 ได้ขุดต้นไม้มาซึ่งในสมัยนั้นต้นไม้ที่จะมาทำบอนไซหาง่ายมาก โดยบางต้นมีรายละเอียดของกิ่ง มีตำแหน่งของกิ่งที่เหมาะสม หลังจากตัดแต่งนิดหน่อยปลูกใส่กระถางเรียกว่า “จบจากป่า”นำ เข้าประกวดได้รางวัลมาหลายรางวัล รวมทั้งรางวัลยอดเยี่ยมด้วย  แต่ปัจจุบันต้นไม้ที่จะมาทำบอนไซเริ่มหายาก จะหาไม้ที่จบจากป่าไม่มีอีกแล้ว  วิธีการจึงเริ่มเปลี่ยนไปโดยนำต่อไม้มาเลี้ยงรายละเอียด วิธีการศึกษาการเลี้ยงบอนไซ ก็ดูภาพจากหนังสือที่มีภาพบอนไซของต่างประเทศ และสังเกตุจากต้นไม้ใหญ่ตามธรรมชาติ ซึ่งก็พบว่า การทำบอนไซก็คือ การย่อส่วนของต้นไม้ใหญ่ตามธรรมชาติ ซึ่งการย่อส่วนนี้เราต้องย่อให้ได้สัดส่วนและสมดุล บอนไซที่ออกมาก็จะสวยงาม ถ้าเลี้ยงให้มีรายละเอียดมากบอนไซก็จะสวยงามมากยิ่งขึ้น ดังนั้นไม่ใช้เรื่องยากเลยสำหรับใครที่จะเริ่มเลี้ยงบอนไซ สำหรับในเบื้องต้นนี้ กระผมขอนำวิธีการดัดรายละเอียด ของบอนไซที่มีโครงสร้างแล้ว ให้ได้รูปทรงซึ่งใช้เวลาเลี้ยงไม่ถึงปี และการตอนเมเปิ้ลมาอธิบายให้ผู้ที่สนใจได้ศึกษากัน ส่วนในเนื้อหาอื่น ๆ จะนำมาลงในภายหลัง..

วิธีการเลี้ยงบอนไซ

วิธีการหาไม้บอนไซมีอยู่ 2 วิธีด้วยกัน วิธีแรกคือไปเดินเลือกซื้อไม้ที่จัด แต่งสำเร็จรูปทรงเสร็จสวยงามเรียบร้อยแล้วนำมาเลี้ยงและคอยดูแลจัดแต่ง ไม่ให้ทรงเสียไปเท่านั้น วิธีนี้ต้องลงทุนสูง ถ้าขาดความเอาใจใส่ปล่อยปละละ เลย ความสวยงามก็จะค่อย ๆ หมดไปไม่คุ้มค่าเงินที่ซื้อ เพราะบอนไซเป็นสิ่ง มีชีวิตการเจริญเติบโตลำต้นกิ่งก้านใบต้องร่วงโรยมีการงอกใหม่ไม่เหมือนกับ ภาพวาดหรือแกะสลักอีกวิธีหนึ่งคือเริ่มต้นด้วยการหาไม้เล็ก ๆ มาปลูก แล้ว ค่อย ๆ จััดแต่งรูปทรงทีละน้อยจนได้รูปทรงที่ต้องการ วิธีนี้ใช้เวลาหลายปีกว่า จะได้บอนไซที่สมบูรณ์ แต่แน่นอนว่าสร้างความเพลิดเพลินเร้าใจดีกว่าวิธีการ แรก ซึ่งใคร ๆ ก็ทำได้ไม่ต้องใช้ความอดทนเลี้ยงดู

การเลี้ยงบอนไซทำได้หลายวิธี ดังนี้

การตัดแต่งราก

  รากต้องมีการตัดแต่ง เช่นเดียวกับใบและกิ่ง โดยเฉพาะเวลาเปลี่ยนดิน
ใหม่ หรือเปลี่ยนกระถางใหม่ รากแขนงและรากฝอยที่แก่ หรือแห้งเหี่ยว หรือ
ตายควรตัดออกเพื่อให้รากใหม่แตกรวมทั้งรากแก้วที่ยาวเกินไปจนขดรอบกระ
ถางต้องตัดแต่งออกด้วยเช่นกัน บอนไซเป็นไม้ที่ปลูกในกระถางเล็ก ๆ เมื่อ
ปลูกไปประมาณ 2-3 ปี รากจะขดแน่นในกระถาง ทำให้น้ำซึมผ่านลงไปได้ยาก
ต้องได้รับการตัดแต่งและเปลี่ยนดินให้ใหม่ ต้นบอนไซจึงจะสมบูรณ์แข็งแรง
การตัดแต่งรากนี้ต้องใช้มีดที่คม และสะอาด เพื่อไม่ให้รากช้ำและมีเชื้อโรคเข้า
ทำลาย

การตัดแต่งกิ่ง

การตัดแต่งกิ่ง เป็นวิธีการสำคัญในการควบคุมจำนวนกิ่งของบอนไซไม่
ให้มีมากเกินความต้องการ กิ่งที่ควรตัดออกคือกิ่งที่แตกออกมาจากที่เดียวกัน
หลายกิ่ง กิ่งที่งอกออกมาบังด้านหน้าลำต้นกิ่งที่งอกรอบช่วงกลางลำต้นมาก
เกินควร กิ่ง แขนง กิ่งที่อยู่เตี้ยใกล้โคนต้น กิ่งที่ยาวเกินไป การตัดกิ่งให้ตัดเมื่อ
กิ่งนั้นมีอายุพอสมควร ไม่แก่หรืออ่อนเกินไปด้วยมีดคม ๆ หรือกรรไกรแต่งกิ่ง ตัดที่โคนกิ่งให้เรียบติดกับลำต้น

การปลิดตา

ต้นไม้ที่สมบูรณ์แข็งแรงมักมีตาและยอดอ่อนมาก การปลิดตาจึงเป็นสิ่ง
จำเป็นเพื่อควบคุม ความสมดุลของกิ่งหรือรูปทรง และป้องกันการแย่งอาหาร
จากส่วนอื่นการปลิดตาช่วยให้การควบคุมความยาวของกิ่ง เป็นผลให้ใบม
ีขนาดเล็กตามด้วย ดังนั้น การปลิดตาหรือแขนงอ่อนจึงเป็นวิธีการที่สำคัญ
วิธีหนึ่งในการดัดแต่งบอนไซ ให้สวยงาม กิ่ง ใบ มีขนาดเล็กสมส่วน ส่วนราย
ละเอียดช่วงเวลาที่ต้องปฏิบัติแตกต่างไปตามพันธุ์ไม้
        ข้อที่ควรระวังคืออย่าปลิดตาหรือแขนงอ่อนกับไม้ที่เพิ่งปลูก หรือเปลี่ยน
ดินกระถางใหม่ต้นไม้อาจชะงักการเจริญเติบโต ขาดความสมบูรณ์ได้ควรรอ
ให้ไม้แข็งแรงดีเสียก่อน ตาที่จะแตกเป็นกิ่งหลักในการจัดรูปทรงไม่ต้องปลิดทิ้ง ให้ปลิดทิ้งแต่กิ่งแขนงเท่านั้นผู้ที่มีประสบการณ์จะมองออกทันทีว่าตาใดควร
ปลิดทิ้ง ตาใดควรเก็บไว้

การดัดแต่ง

ไม่ว่าปลูกโดยต้นที่ขุดเอามาจากป่า ต้นปักชำหรือต้นอ่อน ให้เริ่มทำการ
ดัดแต่งได้เมื่อรากเจริญแข็งแรงดีแล้ว การดัดแต่งมีจุดประสงค์เพื่อให้บอนไซ
รูปทรงสวยงามตามต้องการ
        การดัดแต่งมีขั้นตอนสลับซับซ้อนพอสมควรซึ่งสามารถแบ่งขั้นตอนหลัก
ได้เป็น การปลิด การตัดแต่ง การรัดด้วยลวด วิธีการที่ใช้แตกต่างกันไปตาม
พันธุ์ของต้นไม้ แต่ก็หลีกไม่พ้นการปลิดตาและยอดอ่อนการแต่งกิ่งและราก
การดัดกิ่งหรือต้นให้เป็นรูปทรง ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะวิธีที่จำเป็นต้องใช้ทั่ว
ไปเพื่อให้ง่ายต่อผู้เริ่มเลี้ยงใหม่่